Sơn thù du và bài thuốc trị chứng ra mồ hôi nhiều

Sơn thù du là một vị thuốc đã được sử dụng ít nhất hai nghìn năm trong y học Trung Hoa. Đây là loài cây mọc nhiều ở Trung Quốc, Triều Tiên và đã được nhập về trồng ở Việt Nam. Cây sống ở vùng núi cao, khí hậu mát, ra hoa vào khoảng tháng 2 – 3. Quả chín phơi khô của cây được dùng làm thuốc. Quả có vị chát và chua, tính hơi ôn (có tài liệu ghi tính bình), qui vào hai kinh can (gan), thận. Quả chứa tanin, một số chất chua (các acid hữu cơ như acid ursolic, acid tactric, acid malic…), glucose và chất keo.

Sơn thù du- vị thuốc quý giúp giảm tiết mồ hôi

Công năng chủ trị của Sơn thù do trong việc chữa bệnh ra nhiều mồ hôi

– Theo đông y, các dược liệu có vị chát cho cảm giác se lưỡi, có tác dụng làm săn se, chỉ hãn (chỉ: cầm, hãn: mồ hôi), cố sáp như vị chua. Do tác dụng cố biểu liễm hãn, sơn thù du được dùng khi ốm dậy, biểu hư, ra nhiều mồ hôi do cơ thể yếu.

– Ích thận cố tinh: Dùng khi thận hư, liệt dương, di tinh, tai ù, tai điếc, tiểu nhiều, đau lưng mỏi gối.

– Cố tinh chỉ huyết: Dùng cho phụ nữ thể hư, tiểu cầu giảm, kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt quá nhiều.

Từ những công dụng trên, Sơn thù du được dùng trong nhiều bài thuốc như:

– Bát vị quế phụ thang: Thục địa 32 g, hoài sơn 16g, sơn thù 16g, đơn bì 12g, bạch phục linh 12g, trạch tả 12g, phụ tử chế 4g, quế nhục 4g. Bài thuốc này có tác dụng ôn bổ thận dương, trị các chứng do dương hư gây ra: mệt mỏi, sợ lạnh, chân tay lạnh, ra mồ hôi nhiều, tiểu nhiều, di tinh

– Lục vị địa hoàng thang: Thục địa 32g, hoài sơn 16g, sơn thù 16g, đơn bì 12g, bạch phục linh 12g, trạch tả 12g. Bài thuốc trị can thận âm hư gây ra nội nhiệt, đau lưng mỏi gối.

– Bài thuốc dành cho phụ nữ tiền mãn kinh: Nhị tiên thang gia vị: tri mẫu 9g, hoàng bá 9g, sơn thù du 9g, tiên mao 9g, tiên linh tỳ 9g, ba kích thiên 9g, đương quy 9g, thỏ ty tử 15g, thục địa 15g, sơn dược 15g, , câu kỷ tử 12g, tang ký sinh 15g.

Sơn thù du là dược liệu khá an toàn khi sử dụng trong thời gian dài (không dùng cho các trường hợp ít nước tiểu). Một số tài liệu cho biết sơn thù du có tác dụng ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn, chống nấm, chống dị ứng và kháng thần kinh giao cảm (do đó có tác dụng giảm tiết mồ hôi khi mồ hôi ra nhiều). Thịt quả sắc còn dùng chữa sốt, viêm khớp, tiểu đường. Đặc biệt, tác dụng của sơn thù du đã được các nhà bào chế Việt Nam ứng dụng và đưa vào sản xuất thành sản phẩm dạng viên để tiện lợi cho việc sử dụng. Một số sản phẩm được sản xuất dựa trên một bài thuốc cổ truyền của Trung Quốc, trong đó sơn thù du được kết hợp với Hoàng kỳ (tác dụng cố biểu liễm hãn), Thiên môn đông (dưỡng âm sinh tân), ngoài ra còn có thêm các chất như taurine giúp giữ nước nội bào và Magie trấn tĩnh tế bào thần kinh giao cảm. Bởi vậy những sản phẩm này có tác dụng tốt với chứng ra nhiều mồ hôi chân tay, trán ngực, giúp tăng cường sức đề kháng, chống mệt mỏi, giảm lo âu.

Lê Hoa

————————————